NIEUWSBRIEF 09-03-2025

 

 

Editoriaal:

 

Op 12 februari vond in de Kamercommissie Landsverdediging een hoorzitting plaats over het Maritiem Informatie Kruispunt (MIK) en de relatie tot de kritieke infrastructuur. Wegens het niet-vertrouwelijke karakter van deze zitting is ze integraal online te herbekijken.

 

A person in uniform sitting at a desk

AI-generated content may be incorrect.Het MIK in Zeebrugge maakt deel uit van de Kustwachtcentrale, zorgt voor de beveiliging of “security” op zee en controleert of de wetgeving op zee wordt nageleefd. Het MIK is een samenwerkingsverband tussen de Marine, de Scheepvaartpolitie, de Douane en het Directoraat-Generaal Scheepvaart.

 

Als directeur van het Maritiem Operatiecentrum (MOC) van de Marine in Zeebrugge werd Fregatkapitein Kurt De Winter gevraagd om in de Kamercommissie informatie te geven over de werking van het MIK en de veiligheid van onze kritieke maritieme infrastructuur.

 

Het uitgebreide exposé van commandant De Winter gaf aanleiding tot heel wat vragen van verschillende commissieleden over de specifieke veiligheidscontext en de geopolitieke uitdagingen. Ook de institutionele complexiteit waarin het MIK opereert, uiteindelijk een samenwerking van minstens vier verschillende overheden, kwam aan bod.

 

De redactie is verheugd dat de Kamercommissie een uitgebreide interesse toont in dit onderwerp. Als mogelijk vervolg zou de commissievoorzitter een bezoek aan het MIK willen organiseren.

 

Een bondig verslag van besproken thematiek wordt aangeboden op de website van de Blauwe Cluster.

Afbeelding met tekst, Lettertype, wegbebakening, buitenshuis

Door AI gegenereerde inhoud is mogelijk onjuist.

 

Afbeelding met symbool, logo, Graphics, clipart

Automatisch gegenereerde beschrijving

 

Uit het logboek van de commodore:

 

1.       Waarschuwing: Vorige week hadden we aangekondigd dat in de maand maart ons happy hour aan boord van de Angèle terug in gang schoten. Helaas zien we ons verplicht deze eerste bijeenkomst terug te annuleren. Vaste deelnemers hebben zich moeten verontschuldigen, en bovendien wordt er nog op 12 maart een staking aangekondigd van het openbaar vervoer. Daar het Rijn- en Binnenvaartmuseum eerst in april terug van start gaat, wilden we het risico niet lopen dat de Willy en Angèle of Gust weinig of geen volk zouden aantreffen, nadat ze speciaal voor ons de tent zouden geopend hebben. Dus: GEEN HAPPY HOUR IN MAART.

2.       Het symbool van de Republikeinse Partij in de USA is de olifant. Hun vertegenwoordiger in het Witte Huis gedraagt zich momenteel als een olifant in een porseleinwinkel. Met zijn nieuwe stunt om de militaire steun aan Oekraïne en hun toegang tot de militaire inlichtingen op te schorten, heeft hij zich weer verder verwijderd van zijn traditionele bondgenoten en is weer een aantal decimeters dichter op de schoot van Poetin opgeschoven. Het enige voordeel is dat hij Europa heeft wakker geschud. Herinner U de paradox waarmee mijn voordracht “Vesting en Haven” begon: “Geen welvaart zonder veiligheid. Veiligheid moet bekostigd worden door welvaart.” 

Ook België zal, zonder tegenkantingen in het parlement, eindelijk ook zijn beloofde inspanningen in defensie op korte termijn realiseren Voor onze Marine lijkt er nog een extraatje in te zitten, althans volgens Gazet Van Antwerpen van 6/3/2025. Buiten het verworven 3de fregat, luchtafweer, drones en munitie, zou er in Brussel ook gespeculeerd worden over een 4de fregat. 

Gelukkig dat er op het terrein van dit alles nog niets te merken valt. Want deze week is in de Antwerpse haven de ontscheping bezig van het 838ste Amerikaanse transportbataljon. En zoals altijd verloopt dat in de beste omstandigheden in samenwerking met de Belgische defensie. Op de ICO-terminal in de Waaslandhaven, die nog volledig de focus legt op RO-RO trafiek heeft men al heel wat ervaring met dergelijke transporten. Bovendien is hij, door zijn geïsoleerde ligging op het schiereiland tussen het Vrasenedok en het Verrebroekdoek ook gemakkelijk te beveiligen. Over deze operatie kon U al lezen in de kranten van deze week, maar Georges Janssens bezorgde ons een eigen reportage die U verder in onze e-Nieuwsbrief kan lezen. Hierbij nog een korte bijdrage van zijn hand.   

Vanwege Georges Janssens: 
USA rotatie via Antwerpen   
Provincie Commandant Johan Leniere vertelt over de taak bij de landings rotatie van Amerikaans militair rollend materiaal in Antwerpen en dat doorgestuurd wordt naar Oost Europa.

Afbeelding met persoon, buitenshuis, hemel, Zichtbaarheidskleding

Door AI gegenereerde inhoud is mogelijk onjuist.
James Acevedo, Luitenant Kolonel US Army en Johan Leniere, Kolonel en Provincie Commandant Antwerpen, beiden verantwoordelijk voor het goede verloop van de rotatie © Georges Janssens

3.       Dit hele logboek zou kunnen gevuld worden met de exploten van Trump, en dat willen we vermijden. Maar als er nieuws te rapen is in verband met een hier eerder besproken item, kan dat moeilijk genegeerd worden. En er is nieuws vanuit het Panamakanaal. De in Hongkong gevestigde multinationale groep CK Hutchinson Holdings, actief in diverse markten en neringen – ze hebben zelfs aandelen in Kruidvat en Paris XL – had het beheer over de twee cruciale havens in het Panamakanaal: Balbao en Cristobal. Ze zijn cruciaal omdat zij aan beide ingangen liggen van dat kanaal. En hoewel de sluizen verbreed zijn is de maximumcapaciteit van schepen die kunnen passeren (new Panamax, ong 366 m x ong 51 m) toch altijd nog maar 14000 TEU. Grotere schepen moeten hun containers overladen op kleinere schepen in deze havens. Lastbreking noemt men zoiets. In het 17de en 18de eeuwse Antwerpen heeft men nog slechte herinneringen aan de toenmalige lastbrekingen die het fortuin vormden van de Zeeuwse havenstadjes.

Niet enkel deze twee geciteerde havens maar nog een veertigtal andere en terminals in 23 landen waren onderdeel van een deal die door de Amerikaanse vermogensbeheerder Blackrock werd afgesloten met Hutchinson. Bijna de volledige havenactiviteit van deze laatste werd daarbij overgenomen. (DS 6/3/2025). Hierdoor vallen dus automatisch ook de twee Panamese havens in Amerikaanse handen.     

Beide groepen doen alles om het vermoeden weg te nemen dat deze overname, amper 14 dagen nadat Trump zijn boude uitspraken over het Panama-kanaal heeft geuit, enig verband ermee hebben. Toeval bestaat, maar waarnemers vragen zich wel af of Blackrock ooit een return zal kunnen genereren van de overnameprijs die bijna het dubbel is van de huidige boekwaarde. Hierdoor rijst het vermoeden dat er vanuit de Amerikaanse regering steun beloofd is om de deal te sluiten. Samen met het havenfiliaal van Meditteranean Shipping Company als partner zal Blackrock voor de deal 19 miljard dollar ophoesten. 

Door de participatie van MSC zou er ook een invloed kunnen zijn voor PAB, die MSC als grootste containerklant koestert. Door de deal wordt MSC nu ook mede-eigenaar van het grootste containeroverslagbedrijf in de haven van Rotterdam. Terloops nog even meegeven dat MSC vorig weekend slachtoffer werd van een Russische raketaanval op Odessa. Daar werd de MSC Levante (1100 TEU) getroffen, samen met een Turkse bulkcarrier geraakt nadat twee ballistische raketten waren afgevuurd. Twee havenarbeiders raakten hierdoor gewond. (NT 3/3/2025).

4.       Nieuwsblad Transport van 4/3/2025 kwam op het spoor van een nieuw fenomeen in de schaduw van de Russische – jawel – schaduwvloot. Nederland en Frankrijk leggen klacht neer bij de IMO wegens het voorkomen van twee nieuwe maritieme vlaggen op de wereldzeeën. De juridische afdeling van IMO wordt er op attent gemaakt dat er een scheepsregister bestaat op een onbewoond eiland, en een ander zelfs op een adres in Beverly Hills. Zotter kan het niet worden om gesanctioneerde schepen in de vaart te kunnen houden.  

Over die schaduwvloot had trouwens De Standaard op zaterdag 8/3/2025 nog een spectaculaire voorpaginatitel: “Hoe Belgische bedrijven de Russische schaduwvloot drijvende houden”, en dito artikel. Zij hebben recent de Vela Rain gevolgd, meer bepaald in het voorjaar van 2024. De 249 meter lange tanker van 110.000 ton zou toen een lading olie vervoerd hebben van St Petersburg naar Turkije.    

Hij is toen leeg teruggekomen, heeft een ommetje gemaakt naar de Westerschelde en in de nacht van 25 op 26 maart aldaar langszij gelegen van de Opaal, een bunkerschip van de Antwerpse maatschappij United Bunkers, gevestigd op de Rijnkaai. De allure van het artikel (twee en een halve pagina) en de titel op de voorpagina spiegelen de lezer een smoking gun voor. Maar het artikel, zegt niet of de Vela Rain effectief op de Europese sanctielijst staat. En zonder die vermelding blijven handelstransacties nog altijd wettelijk mogelijk, zelfs als ze misschien moreel betwistbaar kunnen zijn. Ook een vermelding op een Amerikaanse of een Engelse lijst verandert hier niets aan. Zo werden er ook een vijftal transacties ontdekt uit 2022 met schepen die eerst in 2024 op de Europese sanctielijst verzeild geraakt zijn. Het artikel op zich is wel zeer interessant, maar met de titulatuur lijkt me de krant er toch een beetje over te zitten.

5.       In de nieuwsbrief van Daemen, de Nederlandse scheepsbouwer kunnen we het verslag lezen van de doop in Vlissingen van de A834, Den Helder, het nieuwe Nederlandse “Combat Support Ship”. Meter was de Nederlandse kroonprinses Amalia in een eerste publieke solo-opdracht. Bij het lezen van dergelijke reportages mogen we de Nederlanders nog altijd gelukkig prijzen dat zij de nodige inspanningen gedaan hebben en nog doen om hun eigen scheepsbouw te behouden.

6.       Ijver om te streven naar klimaatneutraliteit kan wel eens uit de hand lopen. De Nederlandse gemeente Haarlemmermeer heeft 600 voetbalvelden volgezet met zonnepanelen. (lagen daar vroeger geen tulpenvelden?) Dit blijkt nu een probleem te zijn bij hevig zonlicht omdat het de piloten van aanvliegende toestellen naar Schiphol verblindt. Het is nu zo ver gekomen dat bij zonlicht de zgn “polderbaan” op Schiphol gesloten wordt tussen 10u en 12u.
Discreet monkellachje toegestaan.

7.       En nu een laatste speciaal bericht uit Nederland: hebt U ook gelezen (DS 6/3/2025, dus geen aprilgrap) overde visdeurbel in Utrecht? Omdat de Weerdsluis in het centrum van de stad buiten het vaarseizoen weinig draait vormt ze een blokkade tegen de stroomopwaartse migratie van vissen naar hun paaigebied. Er is nu een onderwatercamera geïnstalleerd om webbeelden on line uit te zenden. Iedereen die, van maart tot en met mei één of meer vissen observeert die voor de sluis liggen te wachten mag de sluiswachter opbellen die dan de sluis even open zet. De site is een wereldhit geworden. Na vijf jaar zouden al ongeveer 3,4 miljoen mensen jaarlijks meekijken. https://visdeurbel.nl/. Die Nederlanders toch.......

8.       Nog een positief bericht dat het vorige week niet gehaald heeft omwille van de coup de théatres uit Washington.    

De ontwikkeling van de vroegere Opel-site in de Antwerpse Haven, tegenwoordig heet dat NextGen district lijkt nu wel in volle wasdom gekomen. Van de twee eerste bedrijven die in 2022 een concessieovereenkomst getekend hebben, Bolder Industries en Triple Helix, heeft die eerste een concrete realisatie op het oog.

In het kader van de “Clean Industrial Deal” dat door Ursula von der Leyen werd voorgesteld in de Antwerpse Handelsbeurs en als speerpunt recyclage heeft, wil het Amerikaanse Bolder begin 2027 klaar zijn met zijn recyclagefabriek voor autobanden op dat NextGen District. Maar ze zijn niet alleen, in Vlaanderen zijn er nog twee andere bedrijven die hetzelfde plan hebben: olie en “carbon black” recupereren uit autobanden.

Volgens krant de Tijd zou ook de Nederlandse tankopslaggroep VTTI een vergunningsaanvraag voorbereiden, eveneens in de Antwerpse haven. Ook het Belgische bedrijf Laupat wou naar NextGen district komen met een eveneens gelijkaardig project, maar vond er geen geschikte locatie (meer?). Zij hebben nu hun zinnen gezet op Ruien, een deelgemeente van Kluisbergen.

Deze boom beperkt zich niet tot Vlaanderen, maar kan ook buiten onze grenzen geobserveerd worden. Dit zou te danken zijn aan het feit dat de pyrolysetechologie, die het materiaal ontbindt door te verhitten op hoge temperatuur (tussen 200 en 900°C), volwassen is geworden en kwalitatief stabiel materiaal kan opleveren.     

Een ding lijkt zeker: het aantal autobanden dat stomweg verbrand zal worden zal drastisch afnemen tijdens de volgende jaren. (GVA 28/2/2025)

9.       In de Vendée Globe, de prestigieuze zeilwedstrijd die reeds meerdere keren in dit logboek aan bod kwam, is de enige Belgische deelnemer Denis Van Weynbergh na 117 dagen toegekomen in Sables d'Olonne. Spijtig genoeg brak in de loop van vorige week zijn grootzeilval, waardoor hij niet genoeg snelheid meer kon maken om binnen de tijdslimiet binnen te komen, die verstreek op vrijdag 8 uur. Hij kon dus niet meer worden opgenomen in het klassement, waardoor er tot nu toe nog geen enkele Belg in dit palmares kon geraken. (DS 8/3/2024)

10.   Nog eens ter herinnering: volgende dinsdag 11 maart om 14u: instructienamiddag van smaldeel DELTA a/b van de Angèle, waar alle leden van RBNRC, in orde met hun lidmaatschapsbijdrage ook welkom zijn. En: woensdag is er GEEN Happy hour.

Willy 09/03/2025