NIEUWSBRIEF 05-01-2025

 

 

Editoriaal:

 

Het nieuwe jaar is aangebroken en het ziet er naar uit dat er alweer een boeiende tijd in het verschiet ligt voor iedereen die interesse heeft in maritieme zaken.

Eerst en vooral is er natuurlijk ons clubleven. Na een prachtig vaarseizoen in 2024 heeft ons Smaldeel Delta al concrete plannen voor de volgende periode, zelfs met verplaatsingen naar het buitenland. We verlaten daarmee het vertrouwde gebied van de Scheldedelta, maar ook daar zal natuurlijk gezeild worden. Intussen dromen we nog steeds van een tweede Smaldeel aan de kust, en deze piste blijven we dan ook verder verkennen. En na het grote succes van de voordracht in het Havenhuis in november plannen we een nieuw evenement in het najaar.

Dit alles met op de achtergrond de verdere geopolitieke verschuivingen die het maritieme domein hevig raken. Dicht bij huis is er de zorg over de maritieme energie-infrastructuur met dagelijks nieuws over de onderzeese kabels – wie durft er vandaag uitsluiten dat na de Baltische wateren ook onze Noordzee wil eens aan de beurt zou kunnen zijn? Iets verder weg hebben we de situatie in de Rode Zee allerminst onder controle. En ‘president-elect’ Donald Trump laat een merkwaardige interesse blijken in het Panama-kanaal en Groenland (zegt de Noordwestelijke doorvaart u iets?). In deze nieuwsbrief en de Extra, exclusief voor de leden, blijven we al deze situaties op de voet volgen.

Uiteraard zetten we het nieuwe jaar in met een glas en (hopelijk) een mooie speech van de voorzitter. Op 13 januari vindt onze gezamenlijke nieuwjaarsreceptie met KKROA plaats in de lokalen van de Fortvrienden Fort 2 te Wommelgem. Verderop in deze nieuwsbrief vinden jullie nog de uitnodiging. En op 14 januari organiseert Smaldeel Delta een receptie op de Angèle.

Intussen wenst het bestuur jullie graag een fijn 2025 en hopen we jullie zeer binnenkort talrijk te begroeten in Fort 2 te Wommelgem!

 

Veel leesplezier,

Filip

 

 

 

Uit het logboek van de commodore:

 

1.       2024 zit erop. Hopelijk wordt 2025 voor U persoonlijk een jaar vol gezondheid en succes op alle fronten. Van fronten gesproken ziet het er op wereldvlak niet zo rooskleurig uit, maar mogen dan daar toch wensen dat koelbloedigheid en gezond verstand overheersend blijven.

2.       Cotonou. U bent er nog niet van af. 1LZ Christiaan Hellemans wees ons erop dat dit wel de belangrijkste haven en economische hoofdstad is van Benin, maar dat Porto-Novo no altijd de echte officiële hoofdstad is. Bedankt alweer. Zeer toevallig liep er op Canvas-TV deze dagen een reisreportage door Michael Palin over Nigeria. In de aflevering van vrijdag wipte hij even over de grens naar Benin. Indrukwekkend zijn wel de verbluffende resultaten van uiterst fijn uitgewerkte brons sculpturen die men kan bereiken met een ambachtelijk maar primitief ogend gietproces.

3.       Het net rond de Eagle S., de tanker onder vlag van de Cookeilanden, maar hoogstwaarschijnlijk behorend tot de Russische schaduwvloot, die verdacht wordt om vorige week een 4-tal kabels beschadigd en zelfs gebroken te hebben in de Baltische zee, is weer wat dichter aangehaald. Er werd namelijk een verdacht sleepspoor ontdekt op de zeebodem van tientallen kilometer. Dit wijst erop dat het anker die hele afstand op de bodem gesleept heeft. De tanker ligt nog altijd aan de ketting, en de onderzoeken zijn nog niet afgerond. (DS 30/12/2024). Ondertussen werden 7 bemanningsleden in verdenking gesteld en kregen een uitreisverbod. (Flows 2/1/2025). De eigenaar daarentegen spreekt nog altijd van een kaping en eist de onmiddellijke vrijgave van het schip (NT 31/12/2025). De Nederlandse commandeur Arjen Warnaar vertrekt op 4 januari met de Zr.M.S. Tromp naar zee als nieuwe bevelhebber van het Nato-eskader SNMG 1, de nazaat van Stanavforlant, met een tot nog toe onbekende bestemming. Er wordt gefluisterd dat dit wel eens de Baltische zee zou kunnen zijn, tot steun voor de Estse marine die voor het ogenblik alleen over het patrouillevaartuig Raju beschikt om de kabels aldaar in het oog te houden. (Marineschepen.nl)

4.       In het conflict tussen Rusland en Oekraïne werd deze week een nieuw maritiem hoofdstuk begonnen. De door Oekraïne ontwikkelde V5 Magura drone (Maritime Autonomous Guard Unmanned Robotic Apparatus) , die al een aantal succesvolle aanvallen op schepen op zijn conto mag schrijven is er voor het eerst in geslaagd om met een raket een Russische gevechtshelikopter uit de lucht te schieten en een tweede ernstig te beschadigen. Oekraïense ingenieurs zouden een oude Sovjet R-73 gemonteerd hebben op een bootje van amper 5,5 meter. De R-73 is een infrarood-gestuurde air-to-air raket. Als dit meer dan een eenmalig succes blijkt te zijn, en de Oekraïners dit systeem in grote massa kunnen produceren, wordt de bescherming van wat er nog overblijft van de Russische Zwarte Zeevloot met een nieuwe handicap geconfronteerd. Tot nu toe waren deze tuigen tamelijk kwetsbaar tegen de helikopters die werden ingezet om de schepen te beschermen tegen kamikazedrones. (Knack on line 3/1/2025). Merkwaardig hoe een land zonder noemenswaardige marine toch, en redelijk goedkoop dan nog, van zich af kan bijten op zee.

5.       U zal me niet te vlug kunnen betrappen op het verkondigen van positief nieuws uit de wereld van de batterijen, en dan vooral die batterijen die bestemd zijn om in elektrische auto's te worden ingebouwd. Deze keer lijkt er een voorzichtige doorbraak te komen door de comeback van een technologie die jaren geleden was afgeschreven. Het betreft hier de productie van batterijen op basis van lithium, ijzer en fosfaat (LFP). Een tiental jaar geleden dacht men hierin de oplossing gevonden te hebben voor de productie van batterijen met goedkopere en beter toegankelijke grondstoffen. Maar de capaciteit bleef ver onder deze van de NMC-batterijen (nikkel, mangaan, kobalt) waardoor een veel groter volume nodig was voor dezelfde capaciteit. Daardoor werd het idee verlaten door de Europese auto-en batterijenfabrikanen. China daarentegen bleef erin geloven en heeft de technologie verbeterd en gesofistikeerd. En nu blijkt dat zij goedkope elektrische auto's op de markt kunnen komen die de Europeanen uit de markt prijzen.    

Tijdens de poll om het product van 2024 te identificeren, kozen de lezers van de Standaard massaal voor de LFP-batterij. (DS 2/1/2025)    

Is de beschikbaarheid van dit soort batterijen nu goed nieuws voor ons milieu? Nu kan afgezien worden van twee dure en enkel door invasieve technieken verkrijgbare grondstoffen zoals kobalt en nikkel (ontbossing, vervuilende mijnbouw en misbruik van kinderarbeid.) lijkt het er wel op .Maar er zit een addertje onder het gras, omdat juist door het ontbreken van deze dure componenten recyclage momenteel nog economisch onhaalbaar is. (DS 31/12/2024). Er is dus nog een lange weg af te leggen.

6.       Als zelfs de albatros, zeevogel bij uitstek, met een ijzersterke reputatie van partnertrouw, door de klimaatopwarming ook al begint vreemd te gaan (DS 2/1/2025), dan hebben we het laatste nog niet gezien voor de menselijke soort........

7.       Niet langer bang afwachten voor PAB? Of nog wishful thinking van enkelen? Het zou er naar uitzien dat de top bereikt is voor de bouw van grote containerschepen, en dat met de MSC Loreto of Irina of dito de allergrootste containerschepen ooit van meer dan 24.000 TEU gezien hebben, en bewezen hebben dat die ook het Antwerpse Deurganckdok kunnen bereiken. Het bleef toch altijd spannend en bezorgd uitkijken naar een nog grotere volgende generatie. Nu schijnt er dan toch een dalende trend ingezet naar een nieuw evenwichtsvolume van 17000 TEU. Volgend jaar zouden nog maar 6 schepen gebouwd worden boven die capaciteit, voor schepen tussen 12000 en 17000 TEU zouden er 83 exemplaren in de orderboekjes zitten, respectievelijk een daling met 11 eenheden voor de ene, en een stijging met 66 voor de andere capaciteit. Dit zou te maken hebben met geopolitieke en economische verschuivingen. De grotere schepen waren vooral bedoeld voor de massale export van Chinese goederen naar de grote West-Europese havens. Maar de wereldhandel raakt meer versnipperd wegens het ontstaan van andere productiecentra in pakweg Laos, Bangladesh en Vietnam terwijl er ook een grotere spreiding komt langs de consumentenzijde. Door de verbreding van het Panamakanaal kunnen nu neo-panamaxen worden ingezet met een verhoogde rentabiliteit.    

De andere kant van de medaille is natuurlijk wel dat de mainports die nu een monopolie hadden op het ontvangen van de grote mastodonten ook de concurrentie zullen moeten dulden van de iets kleinere havens.      

Dit alles moet nog definitief bevestigd worden, want voor het ogenblik worden de cijfers van de nieuwbouw beïnvloed door de grotere vraag naar schepen wegens de lange omwegen via de Kaap, omdat de Houthi's nog geen gas hebben teruggenomen. (DS 03/01/2025)

8.       “Den 142”, voor onze landelijke lezers is dit de centrale hulppost in de Antwerpse haven, meer bepaald tussen het tweede en derde havendok. Jarenlang was dit een begrip aldaar en ver daarbuiten.

Reeds van in de zestiger jaren worden daar de eerste zorgen toegediend, niet alleen voor stamboekhavenarbeiders maar ook voor alle werknemers uit het havengebied werkt, en eigenlijk ook voor iedereen daarbuiten. De post hangt tegenwoordig af van de ziekenhuisgroep ZAS – Ziekenhuis aan de Stroom. (DS 03/01/2025). Omdat het niet de gewoonte is van de Standaard van lang stil te staan bij plaatselijke fenomenen mocht dit wel eens vermeld worden in dit logboek. Achteraf bleek wel dat Gazet van Antwerpen met dezelfde reportage uitgepakt had.

9.       En nu in dit logboek toch al melding gemaakt werd van een Tv-uitzending, kan dit er ook nog wel bij. André Van Ophem maakte ons attent op een uitzending van NPO2, gestart op zaterdagavond 4/1/2025 om 20u40 over de Schelde. Van bron tot monding.

10.   Laatste kans om in te schrijven voor onze gezamenlijke Nieuwjaarsreceptie met KKROA in Fort 2 te Wommelgem op 13 januari. Ook het marine museum zal open zijn. Ondertussen hebt U ook van onze secretaris de formele uitnodiging ontvangen om uw lidgeld 2025 te voldoen. Wij zijn er van overtuigd dat U daarop massaal zult ingaan.    

Willy 05/01/2025