NIEUWSBRIEF 06-10-2024 

           

Editoriaal:

 

Kort geleden hebben we jullie een film aanbevolen (De Wilde Noordzee), deze week is er een boek aan de beurt. Reeds lang wilde ik de hand leggen op De zeemogendheden van Andrew Lambert, en nu kreeg ik via de Permeke bibliotheek in Antwerpen eindelijk een exemplaar te pakken. Eerder laat want het boek verscheen reeds in 2018…

 

Uitgeverij Omniboek | De zeemogendhedenLambert is hoogleraar ‘naval history’ aan de afdeling oorlogsstudies van King's College. Zijn werk richt zich op de maritieme en strategische geschiedenis van het Britse Rijk tussen de Napoleontische oorlogen en de Eerste Wereldoorlog, en de vroege ontwikkeling van de maritieme geschiedschrijving.

 

In dit boek vertelt Lambert het verhaal van de vijf klassieke zeemogendheden: Athene, Carthago, Venetië, de Republiek der Nederlanden en Engeland. Van elk van deze staten onderzoekt hij hoe ze een maritieme mentaliteit en identiteit hebben ontwikkeld. Soms met een bots en een buil: uit zijn analyse van de Nederlanden blijkt bijvoorbeeld dat er een grote onenigheid bestond tussen de voorstanders van de zeemacht en de landmacht, en dat deze tweespalt er toe heeft geleid dat de Republiek uiteindelijk slechts beperkte tijd een echte zeemogendheid was.

 

De auteur legt uit dat de doelstelling van de zeemogendheden lag bij handel en economische voorspoed, en dat hen dit apart zette van de continentale imperia. Hij probeert aan de tonen dat de zeemogendheden bij uitstek de wegbereiders waren van onze liberale democratie. Lambert behandelt niet alleen de vijf genoemde landen, maar onder meer ook Rusland en Frankrijk, en legt uit waarom de Verenigde Staten volgens hem geen zeemogenheid zijn.

 

Tijdens het lezen bekroop me vaak het gevoel dat ik het niet met Lambert eens ben, maar ik vrees dat mijn intuïtie toch niet op kan tegen het grondige onderzoek en de argumenten van deze gezaghebbende historicus… een absolute aanrader voor iedereen met interesse in maritieme geschiedenis en strategie!

 

 

Veel leesplezier,

 

Filip

    

Afbeelding met symbool, logo, Graphics, clipart

Automatisch gegenereerde beschrijving 

Uit het logboek van de commodore:

 

1.      Vooreerst een spijtige aankondiging. We zijn verplicht om het geplande bezoek van Fort 2 naar een latere datum te verplaatsen omdat uitgerekend op die zaterdagmorgen 12 oktober de uitvaart plaats heeft van een goede vriend. Graag hiervoor onze verontschuldigingen. Anderzijds moet ook wel gezegd zijn, dat dit initiatief, afgetekend de meeste stemmen behaalde in onze enquête naar gewenste activiteiten. Dan is het merkwaardig dat, zelfs na dubbele aankondiging in dit logboek, nog aangevuld met een extra-flashbericht, op 3 dagen voor deadline slechts 1 vaste en 1 potentiële inschrijving kon geoogst worden. Een extra verontschuldiging dus voor deze twee gegadigden.

2.      Dan een rechtzetting. Vorige week werd U een resumerend artikel beloofd dat ons bezorgd werd door Georges Janssens over het gezonken luxejacht. Indien U daarnaar vergeefs gezocht hebt, onze oprecht excuses. U krijgt het deze week, en wel onmiddellijk na dit logboek.

3.      De geopolitieke situatie is van dien aard dat daar wekelijks halve boekdelen over te schrijven zijn. Anderzijds spuien kranten, tijdschriften en visuele media al ten overvloede berichten zodat we ons, bij ontstentenis van saillante maritieme feiten, kunnen beperken tot een blijk van diepe bezorgdheid over de algemene escalatie van oorlogsgeweld, en het risico voor wereldwijde uitbreiding.

4.      Iets totaal anders dus. Als liefhebbers van goed nieuws juichen we, vanzelfsprekend, een potentiële aanwinst voor de Antwerpse haven volmondig toe. De Deense groep AP Moller, die o.a. ook de rederij Maersk onder zijn vleugels heeft, kondigt de bouw aan van een nieuwe chemische fabriek in Antwerpen. Wie de situatie van de Europese chemische industrie van nabij opvolgt weet dat de barometer daar niet bepaald op goed weer staat. Daarom mogen de schaarse opportuniteiten voor nieuwe investeringen van die omvang, 1,5 miljard Euro, 250 rechtstreekse arbeidsplaatsen, als een geschenk uit de hemel worden gekoesterd. Groene oprispingen worden hopelijk gecounterd door het gegeven dat het een fabriek wordt die plastics wil maken op een zo milieuvriendelijk mogelijke manier, dus vertrekkend van groene methanol uit biomassa, of waterstof en CO2. Vioneo, zo heet het bedrijf wil dus als eerste in haar soort wereldwijd tot 300.000 ton/jaar fossielvrije plastics produceren. Zal dit de fossiele plastics uit de markt duwen? Misschien maar dan op heel lange termijn, want 300.000 ton vertegenwoordigt slechts 0,2% van de wereldbehoefte aan plastics. (De Standaard 30/9/2024)      

Maar er is een groot vraagteken: zal deze fabriek haar productie überhaupt kunnen slijten aan de markt? De kostprijs zal hoger liggen dan die van de fossiele plastics. En dan moet je al kunnen rekenen op een zeker idealisme bij het cliënteel, of op een klant die het fossielvrije als verkoopargument wil uitspelen. Ook de voldoende beschikbaarheid van groene methanol, indien men blijft rekenen op de klassieke productiemethodes blijft twijfelachtig. Dus: afwachten is de boodschap.    

De beslissing zou volgend jaar genomen worden, en indienstname kan verwacht worden tegen 2028. Locatie: Vopak Energy park op de gronden van de voormalige raffinaderij Gunvor, vlak bij de Berendrechtsluis. Vopak is een multinationale speler in het opslaan en distribueren van chemische stoffen. 

Goed nieuws komt nooit alleen en ook nog deze week (GVA 1/10/2024) kondigde industrieel afvalverwerker Indaver aan dat zij eind dit jaar een installatie “Plastics2chemicals” in bedrijf zullen nemen. Hiermee hopen zij 26.000 ton plastic afval te kunnen recycleren. Meer bepaald gaat het over afval polystyreen waaruit zij terug de basismolecule styreen willen recupereren. Polystyreen is U zeker bekend in de vorm van “isomo” maar er zijn ook robuustere vormen van isolatieplaten bekend, en ook voorgevormde stukken. Indaver is ooit ontstaan als een 50/50 samenwerking tussen overheid en de scheikundige nijverheid in en rond de Antwerpse haven. Later namen private investeerders de overhand tot het bedrijf uiteindelijk in handen viel van Fernand Huts.In Antwerpen zijn er twee vestigingen: de oudste op de rechteroever, gespecialiseerd in chemisch afval, waar de nieuwe installatie gepland is, en de jongere op linkeroever waar huishoudafval verbrand wordt en lampen gerecycleerd worden. Maar ook bij deze investering stelt zich de vraag van de gegarandeerde afname. Het eindproduct is nog altijd duurder dan de zogenaamde “virgin plastics”. Ook hier moet men dus rekenen op de marketingkracht van het predikaat “duurzaamheid”. Indaver beweert echter dat de afname reeds verzekerd is door een reeks contracten met o.a. bedrijven uit de haven.

5.      Niet alleen de Antwerpse tak van PAB mag zich in de handjes wrijven, ook voor Zeebrugge is er goed nieuws. Op de Bastenakenkaai, waar nu een inerte zandberg ligt, plant ICO (International Car Operators) een multi-storage garage voor 10000 wagens. (Flows 4/10/2024). Hiermee zal zeker de Zeebrugse positie, en bij uitbreiding die van PAB, van 1ste Europese RO-RO haven aanzienlijk versterkt worden. 

Bovendien lezen we in dezelfde nieuwsbrief van Flows dat Zeebrugge ook 50 douaniers extra krijgt plus twee mobiele scanners, vooral tegen drugs. Aan U lezer om te beslissen of dit deel van de boodschap ook nog in het vakje “goed nieuws” thuis hoort.

6.      Er waren wel enkele incidenten en ongevallen in de binnenvaart, maar het is toch al een tijdje geleden dat we nog nieuws ontvingen van het reilen en zeilen uit deze nautische bedrijfstak. Geen nieuws, goed nieuws, pleegt men te zeggen, maar in dit geval valt dat wel wat tegen. Een opgemerkt artikel in Gazet van Antwerpen van 3 oktober 2024 legt de vinger op de wonde. Na 20 jaar zware investeringen waaronder de verhoging van 62 bruggen op het Albertkanaal is het aandeel van de binnenvaart in het binnenlands transport niet gestegen, maar tussen 2015 en 2020 zelfs gedaald, van 15 naar 11%, en dat zonder enig perspectief op beterschap. Dit is natuurlijk ernstig, want men heeft zwaar ingezet op een modal shift waarbij het wegvervoer zwaar zou moeten inboeten op binnenvaart en spoorwegen. Waar in 1998 nog 72% van de goederen langs de weg werden getransporteerd is dit opgelopen naar 77% vandaag. De verhoging van de bruggen was nodig om doorgang van schepen met een containerlading van 4 lagen te kunnen garanderen. Dit is toch een tegenvaller. Misschien zijn het de verschillende droogteperiodes van de vorige zomers toen het lage waterpeil van de rivieren en vooral de Rijn voor veel vertraging zorgden, die de betrouwbaarheid van de binnenvaart hebben aangetast. Hopelijk keer het tij vlug, want de binnenvaart is toch nog de beste troef in de afbouw van de files op de weg.

7.      Willy Huysmans zal ons nog niet kunnen begroeten in de Angèle volgende woensdag 9 oktober. We blijven hem steunen in zijn moeilijke revalidatie en hopen hem spoedig terug te zien. Gust zal ondertussen in zijn plaats de honneurs waarnemen. Ons Happy Hour zal dus normaal kunnen doorgaan tussen 14u en 17u.

8.      Volgend RV voor Smaldeel DELTA op maandag 14 oktober om 14u, eveneens aan boord van de Angèle met Gust als gastheer.Op het programma evaluatie van het afgelopen seizoen en plannen voor de winter en het volgende vaarseizoen.

9.      De inschrijvingen voor onze voordracht op 14 november lopen vlot binnen, Waar de namiddagsessie al lang uitverkocht was, zitten we nu ook al over de helft van de nog beschikbare plaatsen voor de avondsessie. 
https://havenhuis.rbnrc.be/

10.   Vorige donderdag tijdens een druk bijgewoonde Zas’pero werd, in het bijzijn van heel wat vertegenwoordigers van de nautische wereld, een aanwezigheidstombola ingericht. Twee winnaars wonnen een duo-toegangsticket tot de avondsessie, 4 plaatsen minder dus.    

Willy 06/10/2024