NIEUWSBRIEF 02-06-2024

Editoriaal:

Antwerpen kreeg nog eens hoog bezoek… Dit weekend ligt de ARC Gloria, het vlaggenschip van de Colombiaanse Marine, voor anker aan de cruiseterminal bij het Steen. De Gloria werd eind jaren ’60 opgeleverd door de Spanish Naval Construction Company of Bilbao als trainingsschip. Het is een driemastbark, wat wil zeggen dat enkel de voorste twee master dwarsscheeps getuigd zijn.

Onze PR-man en redacteur Bob probeerde in de afgelopen weken nog om een scheepsbezoek voor onze club vast te leggen. Diverse factoren buiten zijn wil hebben zijn goede voornemens gekelderd, maar de redactie hoopt dat onze leden er op eigen initiatief in zijn geslaagd om een voet aan boord te zetten.

Uw mederedacteur geraakte zaterdag alvast aan boord en kon enkele foto’s nemen.

Zondagochtend vond er aan boord van het zeilschip een overleg plaats tussen vertegenwoordigers van de staf van de Belgische Marine en de diverse verenigingen van veteranen, reservisten, zeilers en sympathisanten die samen een “ecosysteem” rond de Marine vormen. Het opzet van de bijeenkomst was om samenwerking aan te moedigen en de communicatie te versterken. Onze club was vertegenwoordigd door onze commodore Willy, en mezelf namens het PR-team. De aanwezigen werden getrakteerd op een heerlijk kopje Colombiaanse koffie.

In de korte inleiding over het opzet van de vergadering werd aangestipt dat de Marine een heroriëntering doormaakt waarbij een versterking van de band met burger en de brede maritieme sector aan de orde is, niet in de laatste plaats om de jeugd te bereiken.

Verschillende verenigingen vroegen om grondig na te denken over ondersteuning van hun communicatie, en om een beleid waarbij er ook centraal wordt gecommuniceerd over hun activiteiten. Ook bleek dat er vaak weinig wederzijdse kennis is over initiatieven van zowel de Marine als de verengingen… wie weet bijvoorbeeld dat de Marine jobstudenten aanwerft, of dat er jaarlijks een internationaal zeilkamp voor de jeugd plaatsvindt dat mee wordt georganiseerd door de nationale vereniging der oudgedienden van de Marine?

Patrick Janssens, commandant van NAVDETANT en bestuurder van onze club, wees op enkele voorbeelden van bestaande samenwerking en benadrukte het enorme potentieel en wervende kracht van synergie tussen verenigingen actief in watersport, erfgoed, reservisten en oudgedienden… Hij vermeldde daarbij ook ons Smaldeel Delta als voorbeeld van een wervend initiatief met veel potentieel om jeugd te bereiken. Ook onze nieuwsbrief en externe communicatie kreeg van verschillende aanwezigen waardering, en dat doet deugd!

Na het overleg volgde er een rondleiding aan boord van het prachtige schip. Onze gids van dienst was een uitwisselingsstudent van de Duitse Marine die zes weken aan boord was voor een stage. Hij volgde een opleiding tot marine-helikopterpiloot en daartoe behoort ook een volledige opleiding tot officier van wacht aan boord…

De voormiddag verliep in goede sfeer, al is het duidelijk dat we nog maar aan het begin staan van een vernieuwde aanpak in deze samenwerking, onderling en met de Marine. Alle aanwezigen drukten de hoop uit dat dit overleg slechts een eerste stap zal zijn. We noteren alvast dat er tijdens de Navy Days in juli nog een uitwisseling over dit onderwerp plaats zal vinden met admiraal Tanguy Botman, commandant van de Marine, en dat we vanuit de Marine nog een terugkoppeling mogen verwachten.

Vanuit onze bestaande traditie van samenwerking staan we vanuit RBNRC klaar om ons mee te scharen achter nieuwe initiatieven.

Veel leesplezier,

Filip

Uit het logboek van de commodore:

1. We blijven het herhalen. Onze redactie is dolgelukkig bij elk signaal uit onze achterban dat onze nieuwsbrieven gelezen worden. Zo kregen we deze week een opmerking over de zeilkalender van smaldeel DELTA. Onze correspondent merkte op dat de Williwaw daarin verkeerdelijk als aluminium-schip werd vernoemd. Uiteraard moet dat staal zijn. Eigenaar Willy De Roos realiseerde als eerste de NW- passage zonder overwintering, in één seizoen, en realiseerde dus zijn doel, en dat is straffer dan louter “op zoek” te zijn”. Dank U Marc voor de opmerking. Terloops, wist U dat de naam Williwaw afkomstig is van een noordelijke valwind, en dus niets te maken heeft met de naam van de eigenaar.

2. Zoals U reeds kon lezen in het editoriaal is de ARC Gloria dan uiteindelijk toch in Antwerpen geraakt. Een gezamenlijk geleid bezoek kon onze PR-bestuurder spijtig genoeg niet meer georganiseerd krijgen, maar hopelijk had U de gelegenheid om het schip individueel te bezoeken. Dat liep zeer vlot, en ook de niet-aangekondigde bezoekers konden toch een glimp opvangen benedendeks omdat de eetzaal voor de bemanning toegankelijk gemaakt was .Wij verontschuldigen ons in elk geval bij hen die gerekend hadden op een collectief bezoek. Filip en ikzelf waren aanwezig op de voorafgaande vergadering die bijeengeroepen was op initiatief van Divisie- admiraal Botman, en die geleid werd door zijn vertegenwoordiger KTZ Baudoin Coppieters. Uit het editoriaal leerde U reeds over het opzet en het resultaat van deze vergadering die de vinger legde op de nood aan communicatie tussen en met de Marine en de vereningingen in de periferie ervan. Een basis werd gelegd voor een verdere uitwerking.. Toe te juichen was de aanwezigheid van jongeren, met een delegatie van de zeescouts uit Brugge, en een vertegenwoordiging van de marinekadetten uit verschillende groepen van het land. Onze club was goed vertegenwoordigd. Naast onze officiële delegatie herkenden we heel wat van onze leden in de delegaties van bevriende verenigingen. Nadien werd de groep uitgenodigd voor een geleid bezoek aan het schip. Als troost voor hen die er niet bij waren, uitgezonderd de wardroom, onze vergaderruimte onder het genot van een lekkere tas Columbiaanse koffie, hebben ook wij niet meer mogen zien dan de honderden individuele bezoekers. Nog een observatie: Sidol en de vernisleverancier mogen zich in de handen wrijven. Enkele foto's

We willen nog eens een lans breken voor een massale aanwezigheid op de marinedagen van 6 en 7 juli e.k. In Zeebrugge, van allen die ooit een marine- uniform gedragen hebben. Want in navolging van het initiatief van heden zondag wil de admiraal tijdens die dagen alle oudgedienden persoonlijk verwelkomen om 9uur tijdens de VIP-bijeenkomst. Voor wie zich nog niet heeft aangemeld publiceren we nog eens de inschrijvingsmodaliteiten, verder in deze nieuwsbrief.

3. De haven van Oostende ziet zijn aanlooproutes bedreigd door een Frans project dat een windturbine-park wil bouwen op 10km voor de kust van Duinkerken. Het is een gebied van 50 vierkante kilometer waarop 46 windturbines zullen komen met een hoogte van 240 tot 300 meter. Twee scheepvaartroutes vanuit Oostende zouden hierdoor bedreigd zijn, maar ook is er impact op vogelbroedgebieden, en tenslotte is er de zichtbaarheid vanuit de kust. Het Belgische Ministerie van Justitie en Noordzee heeft dus officieel bezwaar ingediend, samen met een voorstel van alternatieve inplanting, en houdt juridische stappen in beraad voor het geval er met dit bezwaar geen rekening gehouden wordt.

U herinnert zich misschien nog de berekening die ik hier publiceerde over de oppervlakte-impact van een windturbinepark. Het huidige verhaal drukt ons opnieuw met de neus op de feiten: meer dan 1 km² is nodig voor één windturbine, weliswaar in off-shore. Moge het hierbij toch nog eens duidelijk zijn dat een dichtbevolkt klein landje als België stilaan de verzadigingsgrens bereikt heeft voor de bouw van windturbines aan land. Ik pleit er voor om die bouw te beperken tot zinvolle toepassingen in haven- en/of industrieterreinen.

4. Een dergelijke zinvolle toepassing, bij gebrek aan beter, vond men bij AET op de Antwerpse Linkeroever. AET is geëvolueerd van een auto-tot een multi-purpose containerterminal. Vanaf 2026 zullen zij in België de eerste zijn met 2 walstroomaansluitingen voor zeeschepen, gevoed door een combinatie van windturbines, zonnepanelen en een batterijpark. (GVA, Flows, Nieuwsblad Transport 30/5/2024). Levering van walstroom is belangrijk om de CO2-uitstoot terug te dringen. Naar schatting zouden in de Antwerpse haven alleen al, de aangemeerde schepen jaarlijks 650.000 ton CO2 en 6500 ton stikstof uitstoten, inclusief de geluidsoverlast van de scheepsmotoren.

Het dossier van walstroom voor zeeschepen heeft al een tamelijke ouderdom, want het is een kip of ei-verhaal. Reders wachten tot er voldoende walaansluitingen zijn om hun schepen daarnaar aan te passen. Maar van hun kant wachten de havens tot er genoeg schepen zijn die hun walstroom kunnen afnemen. Uiteindelijk moet toch iemand de borst nat maken want volgens Europa moeten tegen 2030 alle grote container-en cruiseschepen op walstroom kunnen aangesloten worden. En niet ik, maar havenbaas Jacques Vandermeiren stelt zich dan de vraag, of er binnenkort nog genoeg elektrische stroom voorhanden zal zijn, rekening houdend met de verdere elektrificatie van het wagenpark en de industrie. “Zo een schip vraagt om het uur het jaarverbruik van een klein gezin.” En is het dan verwonderlijk dat het woord “nucleair” weer opdook in het debat?

5. Ook uit de Antwerpse haven, maar totaal anders, lezen we dat de kerktoren van Wilmarsdonk terug gerestaureerd is (GVA 29/5/2024), en weer in zijn volle trieste glorie pronkt tussen de containers ten zuiden van het 6de havendok. Voor wie de situatie niet vertrouwd is, of te jong is om het meegemaakt te hebben. Wilmarsdonk was één van de dorpen die van de kaart geveegd zijn tijdens het 10-jarenplan ongeveer van 1956-1966 waarbij de grote doorsteek naar het noorden werd gerealiseerd via het Kanaaldok naar de Zandvlietsluis, en de zuidelijke lus werd geopend via het Amerikadok en het vijfde havendok.

De onteigening van de hele populatie van de getroffen dorpen had indertijd een enorme impact en veroorzaakte heel wat commotie. De TV-serie “Terugkeer naar Oosterdonk” (een fictief dorp, waarvan de naam een samentrekking was van Oosterweel en Wilmarsdonk) bracht deze problematiek op treffende wijze in beeld. Persoonlijk leed mag niet onderschat worden, temeer daar een aantal van de onteigende landbouwers een nieuw bestaan hadden opgebouwd op de Linkeroever, en daar een tweede, tot zelfs enkelen een derde keer onteigend werden voor diezelfde haven.

Louter macro-economisch geredeneerd heeft natuurlijk het offer van pakweg 2000 arbeidsplaatsen in de landbouw ongeveer 35000 jobs extra gecreëerd in haven en industrie rond deze nieuwe terreinen. Eerlijk gezegd zou ik niet in de schoenen van de beleidsmakers willen staan die gelijkaardige lange termijnbeslissingen moeten maken.

Het kerkje van Oosterweel, de kerktoren van Wilmarsdonk en de molen van Lillo- dorp, deze laatste weliswaar op een nieuwe locatie, zijn de enige overblijfselen van deze polderdorpen. De ironie wil nu, volgens Annick De Ridder, dat deze artefacten niet gespaard zouden zijn omwille van hun erfgoedwaarde, maar alleen als bakens voor de landmeters die de werven moesten opmeten. Maar wat ook de oorzaak was van hun behoud, vandaag zijn zij belangrijke getuigen in de ontstaansgeschiedenis van de Antwerpse haven en een herinnering aan de verdwenen dorpen. Een kunstproject naast de toren van Wilmarsdonk van de hand van Bas Princen wil dit extra beklemtonen. Ook het gerestaureerde kerkje van Oosterweel gaat binnenkort open als bezoekerscentrum voor de gelijknamige verbinding.

6. Wij vernemen met voldoening dat bij TS Rupel de werken aan het onderschip op tijd klaar gekomen zijn zodat zij zonder problemen kunnen deelemen aan de Tall ship Races. Verder een uitgebreide fotoreportage.

7. Woensdag 12 juni is het weer zover: tweede woensdag van de maand. Happy Hour in de Angèle. Van Willy Huysmans kregen we de aanwijzingen wat betreft de nieuwe ingangsprocedure. Zie verder in bijlage.

Willy 02/06/2024