NIEUWSBRIEF 17-09-2023

 

 

Editoriaal:

 

“Met Noorse visserbootjes kun je ook een zeeslag tegen Rusland winnen”... Onder deze titel publiceerde journaliste Caroline De Gruyter begin deze maand een interessant opiniestuk in De Standaard.     

De Russische Marine had een grote militaire oefening aangekondigd in de Barentszzee (geen typefout want echt met 2x een z, om eerlijk te zijn moest ik het even nakijken!)     

 Het is een gebied binnen de Exclusieve Economische Zone van Noorwegen, tjokvol verse vis, maar buiten de territoriale wateren, met andere woorden... in internationale wateren waar een dergelijke oefening volkomen is toegelaten onder het Zeerecht. Niet naar de zin van Noorwegen. Maar even goed wil dit zeggen dat de Noorse vissers daar niet uit de weg moesten gaan. Sterker nog, de Russen waren verplicht om rekening te houden met de veiligheid van de vissers, en die wilden van geen wijken weken. De Russische schepen moesten de EEZ verlaten en hun oefening elders verderzetten.   

De Gruyter noemt het “een inspiratie voor ons allen”... en een belangrijke geopolitieke les die zegt dat in deze tijden van ‘hybride oorlogsvoering’ niet alleen de agressor gebruik kan maken van regels en achterpoortjes, maar dat die ook als verdediging kunnen worden ingezet.   
Zien we met dit voorbeeld misschien een nieuwe rol voor ‘privateers’ op zee, burgers die een rol spelen om recht en soevereiniteit op zee te helpen handhaven?   

Het deed me spontaan denken aan Ernest Hemingway, over wie ik deze afgelopen vakantie een mooie biografie las. Van hem is bekend dat hij Duitse U-boten ging jagen op de Caraïbische zee met zijn privé-jacht Pilar.    

Nader beschouwd heeft de beroemde schrijver nooit een duikboot gezien en ging het om een operatie die van meet af aan nooit een echte kans op slagen had. Ik denk dat hij zich er wel enorm mee heeft geamuseerd, net als deze Noorse vissers, daar twijfel ik niet aan. Zijn echte of gedroomde ervaring werd wel stof voor een nieuwe roman, Islands in the Stream, die wel pas na zijn dood werd gepubliceerd.

Vele groeten,  
Filip

 

 

 

Uit het logboek van de commodore:

 

1.   Vooreerst past het even stil te staan bij de recente rampen in Noord- Afrika, de aardbeving in Marokko en de vloedgolf in Libië en ons medeleven te betuigen met de getroffenen.     

2.   Open Monumentendag is achter de rug, en was, niettegenstaande de hitte een succes, ook voor de twee “monumenten” die me nauw aan het hart liggen: Fort 2 en MPM. Op Fort 2 werden verschillende taferelen van plaatselijke gebeurtenissen uit de 2de Wereldoorlog geëvokeerd met o.a het Canadese oorlogslazaret dat bij het begin van de Slag om de Schelde op het fort gevestigd was .Lezers van de volledige nieuwsbrief kunnen in de MPM-flash een kleine fotoreportage vinden van het MPM-evenement door Paul Van Krunkelsven.    

3.   Er opent zich een nieuw zeilvenster voor ons initiatief “Samen Zeilen” op 20 en 21 september vanaf de Oesterhaven in Wolphaartsdijk. Geïnteresseerden zo snel mogelijk het inschrijvingsformulier invullen en doorsturen voor 18 september naar Paul Mallentjer. Vanaf 19 september krijgt U dan te horen of de trip kan doorgaan.    

4.   Een ongeluk komt nooit alleen, nog pas brachten we het nieuws van een aanvaring tussen een binnenschip en een pleziervaartuig op de Schelde in Temse, amper een dag later gebeurt iets identieks op het Albertkanaal in Massenhoven. Is het de hitte die de mensen minder alert maakt? In dit geval was de grote partij in het incident duwboot Cygnus en gebeurde de aanvaring, ter hoogte van het bekende restaurant Boothuys, bij duisternis. De gevolgen waren ook iets erger: 1 gewonde diende afgevoerd naar het ziekenhuis maar achteraf bleek dat nogal mee te vallen. (HLN electronisch van 9/9/2024 e.v.a)       

5.   Het lijkt de familie Saverys maar niet te lukken om Exmar van de beurs te halen. Ook in de tweede ronde zijn ze niet tot de vereiste 90% gekomen. Nu vinden de minderheidsaandeelhouders dat ze onwettig door het bedrijf onder druk gezet worden om te verkopen en heeft de beurstoezichthouder een klacht ingediend tegen het bedrijf wegens intimidatie. Het aandeel is ondertussen al boven de biedprijs gestegen, wat erop wijst dat men er van uit gaat dat er nog een derde ronde kan komen met een hoger bod. (De Standaard e.a. van 11/9/2023)  

6.   Gazet van Antwerpen bracht in een groot artikel (11/9/2023) een vergelijking tussen de Antwerp-Zeebrugge-haven en die van Rotterdam. Daaruit zou blijken dat de haven van Rotterdam 3 x meer winst genereert van de haven van Antwerpen. De aangehaalde redenen zijn logisch. Vooreerst is de Rotterdam groter dan Antwerpen en is beter bereikbaar vooral voor grotere schepen. Het monopolie om monstertankers te kunnen ontvangen kan dus ook omgezet worden in hogere aanleggelden. Wegens een grotere getijdenwerking in Antwerpen heeft deze laatste haven zich ontwikkeld achter sluizen. Onder meer daardoor heeft Antwerpen veel meer personeelskosten te dragen. Wat in het artikel niet uit de verf komt is dat Rotterdam zich meer als bulkhaven profileert, terwijl Antwerpen nog altijd sterke troeven heeft als stukgoedhaven en gespecialiseerd is in project cargo. Dit maakt dat Antwerpen van de Europese haven de grootste oppervlakte overdekte magazijnen op zijn grondgebied heeft. Door dit alles is de gegenereerde toegevoegde waarde in Antwerpen zelfs groter dan die van Rotterdam. En wie zegt toegevoegde waarde denkt dan vooral aan tewerkstelling. Antwerpen mag dus minder winstgevend zijn dan Rotterdam, maar heeft dankzij zijn tewerkstellingskracht een veel grotere maatschappelijke impact op zijn hinterland.   

7.   Voor ons zeilliefhebbers klinkt het bericht over per zeilschip vervoerde cacao-bonen (https://www.bootmag.be/2023/09/12) natuurlijk als muziek in de oren: het Borgerhoutse chocoladebedrijf Coup de Chocolat bracht vorig weekend 400 kg cacaobonen per zeilschip van Amsterdam naar Antwerpen. Hiermee werd een cyclus rondgemaakt waarbij reeds een grotere hoeveelheid per zeilschip over de oceaan van Colombia naar Nederland gebracht heeft. Deze laatste tocht lijkt ons nog rendabel, maar 400 kg met een bemanning tussen Amsterdam en Antwerpen vervoeren lijkt ons toch eerder van een hoog hobbyniveau, en dus moeilijk economisch vol te houden. Al zijn we de eersten om dit te betreuren.        

8.   De Standaard van woensdag 13/9/2023 brengt een artikel over de geluidsoverlast... op zee. De mariene fauna lijkt daar steeds meer last van te hebben, tot en met het afsterven bij bepaalde soorten. Bij de reeds lang gekende oorzaken door het scheepvaartverkeer, militaire operaties en industriële activiteiten van olie-en gasboringen manifesteert zich de laatste jaren een nieuw fenomeen: de constructie en exploitatie van steeds meer en grotere windturbineparken. Als je het wil hebben over groene energie, altijd met twee woorden spreken.

9.   Bij de oorlog in Oekraïne is het maritieme luik nooit ver weg. Deze week kreeg de Russische Zwarte Zeevloot in de militaire haven van Sebastopol het zwaar te verduren van Oekraïense raketten. Naar verluidt zouden twee schepen zware schade hebben opgelopen. (De Standaard 14/9/2023). Ondertussen lijkt het einde van deze oorlog verder weg dan ooit, nu Poetin toenadering zoekt tot het stoutste jongetje van de klas.     

10. Vorige week berichtten we al over de Laura Maersk die op zijn maidentrip vanuit Korea in Rotterdam als eerste schip ooit aldaar groene methanol bunkerde, op weg naar Kopenhagen. Daar werd het dan gedoopt door niemand minder dan Ursula von der Leyen. Eerder bescheiden van afmetingen met een capaciteit van 2136 TEU zal het schip vooral ingezet worden als feeder in de Baltische wateren. Het is de eerste uit een reeks van 25 eenheden. Interessant is wel dat Maersk een dochterbedrijf heeft opgericht, C2X voor de productie van groene methanol door een reactie van afgevangen CO2 met groene waterstof. Tegen 2030 wordt een capaciteit van 3 miljoen ton per jaar verwacht. (De Standaard 15/9/2023)

11. Persoonlijk had ik het genoegen deel te kunnen nemen aan de geslaagde uitstap van Mars & Mercurius naar de slagvelden van de “Slag om de Schelde” onder leiding van Ere ltkol Eric Rombouts. Niettegenstaande twee eerdere ervaringen en de informatie uit ons eigen symposium over het onderwerp kon er nog altijd bijgeleerd worden. Zo kende ik het prachtige bevrijdingsmuseum Zeeland in Nieuwdorp nog niet. Hier wordt de bewuste periode mooi en overzichtelijk in beeld gebracht. Ook de grote finale: het mijnenvrij maken van de Schelde wordt daar niet vergeten, al heeft dat natuurlijk een “Hollands” tintje.        

 

Foto’s W. Jacobs

 

12. Happy Hour: Tijdens het voorbije Happy Hour van woensdag 13 september werden de modaltiteiten vastgelegd voor de voordracht van wijlen Flor Van de Vloed over reefers en bananen. Deze zal doorgaan na ons volgend Happy Hour op woensdag 11 otober om 17 uur. Details volgen. 
SAVE THE DATE.     

13. Eerstvolgende interessante data